Blog

De Gelderse gemeenten nemen in het Gelders Energie Akkoord (GEA) het initiatief tot een grootschalige introductie van de CO2 prestatieladder. Tijdens de GEA borgingscommissie van 22 januari jl. presenteerde wethouder Ruwhof de resultaten van Renkum, de eerste gemeente die het gecertificeerde reken-instrument dat hard en concreet de directe én indirecte CO2 emissies, in gebruik heeft genomen.
“We wisten werkelijk niet hoeveel CO2 onze gemeente, als organisatie, nu werkelijk uitstoot. Hoe kan je dán beloven dat je de emissies naar beneden brengt? We hadden concrete cijfers, concreet beleid nodig. En dat deden we met de CO2-Prestatieladder,” zei Wethouder Ruwhof. Met die gegevens kunnen partijen ook, op basis van een werkelijke CO2 prijs, een schaduwboekhouding bijhouden. Hoeveel zouden we eigenlijk moeten betalen, als we de kosten van mitigatie én adaptatie voor rekening nemen? Want dát is het bedrag dat we doorschuiven naar toekomstige generaties. Goed te weten. En wát zou er gebeuren met onze kosten/baten analyses, als we nú die prijs meenemen in onze afwegingen voor investeringen, bv in de bouw van wegen, aanbesteding van vervoer. Het GEA secretariaat is gevraagd dit voorstel, op voorzet van de thematafel toekomstagenda en onder leiding van de zes wethouders, verder uit te werken.

Het voorstel dat nu vorm krijgt bestaat uit vier onderdelen:
De CO2 prestatieladder: In afstemming met gemeenten, de provincie en waterschappen, kijkt het GEA de mogelijkheden om ín 2018 een gezamenlijke aanbesteding te doen van de CO2 prestatieladder. Dit instrument, geacrediteerd (ook Europees), helpt partijen hun bedrijfsvoering door te rekenen op directe en indirecte CO2 emissies. Het gaat daarbij om eigen bedrijfsvoering, maar kan ook gaan om aanbestede werken. Zo is wegenaanleg- en onderhoud zeer energieintensief en bepaalt voor een aantal partijen het grootste deel van de CO2 emissies. De CO2-Prestatieladder maakt het mogelijk het aanbestedingsbeleid te verduurzamen, door gecertificeerde partijen voordeel te gunnen. Er wordt een multidisciplinair team opgericht worden om gegevens te verzamelen en beleidsvoorstellen te doen. Resultaten worden publiek gepresenteerd en er is verplicht afstemming/overleg met de bestuurders van de organisatie over resultaten en beleid. De CO2-Prestatieladder is op dit moment vooral bij het bedrijfsleven in gebruik. Door de Gelderse inzet komt dáár verandering in.

De schaduwboekhouding:
De heilige graal van partijen die zich zorgen maken over klimaatproblematiek is de échte CO2 prijs onderdeel maken van de werkelijke economie. Dat kán, in de vorm van een CO2 heffing of CO2 belasting. Dat zijn zaken die vooral internationaal geregeld moeten worden. Maar wat nú zeker wél kan is het bijhouden van een schaduwboekhouding op basis van die werkelijke CO2 prijs. Dan wordt in ieder geval inzichtelijk welke rekening we doorschuiven naar volgende generaties. Wat die werkelijke prijs zou moeten zijn is uiteraard een kwestie van discussie. Ze dient op basis van gezamenlijk onderzoek vastgesteld te worden. In orde grootte gaat het om een bedrag van rond de 100 Euro, dat zowel het voorkomen van CO2 emissies als het financieren van aanpassing aan het veranderend klimaat moet financieren. Om maar een beeld te geven: de meeste huishoudens in Nederland zullen dan tegen de 3000 Euro/jaar éxtra moeten betalen. Dát is het jaarlijkse bedrag dat per huishouden wordt doorgeschoven als kosten voor volgende generaties. Overigens… kosten met een stevige rente. Want de schade neemt in tijd snel toe.

Beleidsinstrumenten:
De meeste organisaties maken rationele besluiten als het om investeringen gaat. Bij het bouwen van een school, gemeentehuis of het aanleggen van een weg of aanbesteden vervoer, wordt een kosten/baten analyse gemaakt. Daaruit komen rendementen die deel zijn van de afweging om het werk wél of niet aan een partij te gunnen. En daaruit volgen concrete keuzen voor technieken, isolatiewaarden en materialen. Om die afweging goed te maken, met perspectief op de toekomst en de enorme impact van klimaatverandering, moet in die besluitvorming de échte CO2 prijs worden gehanteerd. Dat gaat dus verder dan het meewegen van CO2 reducerende inspanningen. Het gaat om een kostenafweging waarbij het niet-meewegen van de échte CO2 prijs als foute berekening wordt geoormerkt. De impact op de beleidsinstrumenten zal worden uitgewerkt.

Tenslotte ligt er de opdracht om de CO2-Prestatieladder, schaduwboekhouding en beleidsinstrumenten ook bij GEA partners, uit profit én non-profit sectoren, onder de aandacht te brengen. Door deze instrumenten breed in uitvoering te brengen kunnen we concreet resultaat bereiken. Gemeenten nemen het voortouw, maar spreken hun partners er op aan.

Bron: Gelders Energie Akkoord